Kültür

KAYIP KALE: KURUL

Kuzeyin Yıldızı Dergisinde Metin Akyürek’in kaleme aldığım Kayıp Kale: Kurul yazısı.

Pontus Kralı Mithradates VI Eupator, MÖ. 120 -63 arasında, Anadolu'yu Roma İmparatorluğu'na dar eden; yaşadığımız coğrafyanın Roma'nın sömürgeciliğinden kurtulması için savaşan komutan olarak bilinir.

Yaşam öyküsü büyük bir serüvendir. İÖ 133'te Sinop'ta doğduğunda gökte bir kuyruklu yıldızın belirdiği ve yetmiş gün boyunca gökyüzünün parıldadığı söylence olsa bile, taht kavgaları nedeniyle zehirlenmek istendiği, çocuk yaşta dağlara kaçarak yıllarca vahşi hayvanlarla yaşadığı tarihsel bir gerçekliktir.

Krallığın tahtını eline geçirdiğinde gözünü bütün Anadolu'ya çeviren Mithradates, Roma İmparatorluğu'nun amansız düşmanı olarak tarih sahnesine çıkar. Anadolu halkı, Roma'nın acımasız vergi toplayıcılarının karşısında onu bir kurtarıcı olarak görür.

Pontus Kralı, Roma ordularını sürüp atar Anadolu'dan ama bununla da yetinmez; tarihe 'Ephesos akşamı' olarak geçen büyük kıyımın emrini de gözünü kırpmadan verir: Bir gecede 80 binden fazla Romalı öldürülür. Roma'nın intikamını alacağını bildiğinden, başkenti Sinop'tan başlayarak doğuya doğru 75 adet kale yaptırır. Sarp kayalıkların, ulaşılmaz tepelerin doruklarındaki bu kaleleri yerleşim yeri olarak da tasarlar. Krallığının hazinesini buralara dağıtarak gizler. Strabon "Geographika"da "Bu yerlere o kadar bağlandı ki burada yetmiş beş kale yaptırıp hazinesinin çoğunu bu kalelere koydu" diye yazar.

Mithradates, üç kez savaşır Roma İmparatorluğu ile; yener, yenilir. Her yenilgisinden daha güçlü bir kral olarak ortaya çıkar.

[Kurul Kalesi’ndeki Kibele heykeli de bu savaşlarda kazanılan ganimetlerden biridir]

Ancak son savaşının adı "ihanet"tir. Oğlu Pharnakes Romalılarla anlaşıp isyan eder ve yaşlı kralı sarayında kuşatır. Her şeyin bittiğini anlayan Mithradates, kızları ve sadık koruması ile odasına çekilir; kılıcının kınında taşıdığı zehri önce kızlarına içirir. Sevgili kızları gözü önünde ölürler. Sonra kendi içer zehri; ancak hiçbir etkisi olmaz. Çünkü çocukluğundan beri zehirlenme korkusu ile panzehir uzmanı olmuş ve bedenini sürekli kendi ürünü panzehirlerle beslemiştir. Sadık [Galyalı] korumasına döner ve kılıcını uzatıp son buyruğunu verir: "Beni Romalılara verme, öldür!"

[Galyalı koruma onu öldürür ve Mithradates’in cesedi Roma Ordusu komutanı Pompey'e gönderilir. Pompey, onu Pontus başkenti Sinope'deki kraliyet mezarına gömer.

Mitridates'in ordusunu yenen Pompey, ülkesini Roma'ya bağlı bir devlet haline getirir. Ardından Şebinkârahisar-Bayramköy bölgesine, zafer kazanma evi anlamına gelen "Nicopolis" kentini kurar. Athena (günümüzde Pazar) şehri de Pompey tarafından kurulur.

Pompey kazandığı savaşlardan sonra Roma'da önemli bir statü kazanır. Sezar ile büyük dostlukları bulunmasına rağmen Sezar’ın Galya Savaşlarını kazanmasının ardından orduyu dağıtmadan MÖ 49 yılında Roma'ya doğru harekete geçmesi sonucunda Pompey ve Sezar’ın araları açılır.

Başlayan iç savaş sonucunda Sezar Cumhuriyetin başkenti Roma'ya yaklaşınca Pompey ve onun tarafındaki senatörler önce İtalya'nın güneyine ardından da gemilerle Yunanistan'a geçer ve orada büyük bir ordu kurarlar.

Sezar’ın ordusu, Pompey ve diğer senatörlerin oluşturduğu orduyu MÖ 48 yılında yapılan Pharsalus Muharebesi'nde bozguna uğratır. Bu yenilgi üzerine Pompey hala kendi taraftarlarının yoğunlukta olduğunu düşündüğü Mısır'a doğru yola çıkar.

Mısır'da bir ordu kurup yeniden Sezar’ın karşısına çıkmayı düşünen Magnus Pompey bilmeden ölümüne doğru yelken açar. Mısır'a gittiğinde gemisinden iner inmez başı kesilerek öldürülür.

Pompey'in ardından Mısır'a gelen Sezar, Pompey'i öldüren kişiyi infaz eder. Bazı kaynaklarda bunun nedeni olarak; Pompey'in bir senatör olması ve böyle bir ölümü haketmemesi olarak açıklar.

Kısacası;

Altınordu Bayadı Mahallesi’nde basit bir arkeoloji kazısı olarak düşünülen Kurul Kalesi’nin hikayesi oldukça derindir. ]

{ "vars": { "account": "G-1P4PM9FP8W" }, "triggers": { "trackPageview": { "on": "visible", "request": "pageview" } } }