Kuzey Yıldızı dergisinin Ocak sayısında Onur Şahin’in kaleme aldığı “Devlet Destekli Küçük Sanayii Siteleri” Yazısı. Küçük sanayi siteleri Sanayii ve Ticaret Bakanlığı’nın tarifiyle ; Değişik iş kollarında üretim ve tamirat yapacak olan küçük sanayicilerin, uğraşları gereği ihtiyaç duydukları bütün fonksiyonları yerine getirmeye imkan bulabilecekleri ve sağlıklı çevre koşullarında verimli olabilecekleri, şehir imar planlarına uygun seçilen araziler üzerinde planlanan ve her türlü altyapı ve üstyapı tesisleri ile inşa edilen küçük sanayi işletmeleri toplulukları.
Esnaf ve sanatkarlarımız; plansız ve denetimsiz bir şekilde yapılaşmış, mahalle ve sokakların izbe köşelerinde sıkışıp kalmış, oldukça dağınık yapıda, her türlü sağlık koşullarından ve çağdaş ticaret anlayışından uzak dükkan ve atölyelerde, zor şartlarda üretim yapmaktadır..
Küçük Sanayi Siteleri, Plansız ve denetimsiz bir şekilde yapılaşmış, çevre kirliliği ve plansız kentleşmeye neden olan dağınık şekildeki işyerlerini bir araya toplamak suretiyle, çevre sağlığına ve şehrin planlı gelişmesine katkıda bulunmaktadır.
Sanayi sitesi uygulamalarına; çarpık sanayinin önlenmesi ve sanayi yapılaşmalarının disipline edilmesi amacıyla, planlı kalkınma dönemi olan 1960’lı yıllarda başlanmıştır. Bu amaca yönelik olarak, sanayi sitesi yapı kooperatifleri büyük oranda altyapı ve üstyapı yapım kredisi ile desteklenmiştir.
Ordu ilinin merkezini oluşturan Altınordu ilçesinde devlet kredi desteğiyle yapılan küçük sanayi sitelerini yapılış sırasıyla sayarsak Yeni Mahallesin ortasında sıkısıp kalan 1. Küçük Sanayi Sitesi, Karapınar Mahallesinde bulunan ve 360 işyeri sayısıyla en büyüğü olan 2.Küçük Sanayi Sitesi ve son olarak 25 yıl önce hizmet vermeye başlayan Ata Sanayi Sitesi.
NEDEN DEVLET KREDİ DESTEKLİ KÜÇÜK SANAYİ SİTESİ ?
Son yıllarda ilimizde “ Sanayi Sitesi “ adı altında bir çok ticari amaçlı yapılar yapılmış ve halen de yapılmaktadır. Bu tür ticari amaçlı sanayi sitelerinin yapılmasındaki öncelik ticari kazançtır. Ve bu tür işyerleri devlet tarafından herhangi bir desteğe tabi olmadığından maliyeti ve satış fiyatı yüksek olmakta, ödemesi peşin ya da yüksek oranda banka kredisine dayalı olduğundan işyeri ihtiyacı olan küçük esnaf ve imalatçılarımız bu tür ticari amaçlı yapılan sanayi işyerlerinden işyeri temini imkansıza yakın olmaktadır. Bu tür ticari işletmeler her ne kadar sanayi sitesi adını taşımakla beraber, devletin desteği ve gözetiminde yapılmadığından esnaf ve küçük sanayicinin dışında yatırım amacıyla üretimle alakası olmayan kişi ve meslek grupları tarafından satın alınmasında yasal bir engel yoktur.
İşte bu noktada devlet kredi destekli sanayi sitelerinin neden gerekli daha önem kazanmaktadır.
Öncelikle devlet kredi destekli sanayi sitelerine sadece gerçek imalatçı ve küçük sanayi işletmeleri olup, Sanayi Sitesi Yapı Kooperatifi altında bir araya gelen imalat özelliği olan esnaflarımız başvurabilmektedir. Yatırım amaçlı imalatla alakası olmayan ve bu mesleği başvuru esnasında fiili olarak gerek meslek odası üyeliği ve gerekse vergi mükellefiyeti devam etmeyen hiç kimse başvuramamaktadır.
ALT PAYININ %100 ‘Ü ÜST YAPININ %70’İ DEVLET TARAFINDAN
KREDİLENMELTE 3 YIL ÖDEMESİZ YILLIK %3 FAİZLE 13 YILDA GERİ ÖDENMEKTEDİR.
Devlet kredi destekli sanayi sitesi desteğinin en önemli özelliği yatırımın büyük bir kısmını kredilendirmesi ve daha da önemlisi kredinin yıllık %3 gibi neredeyse faizsiz denebilecek 13 yıllık bir geri ödemeye tabi tutulmasıdır.
Burada imalatçı küçük işletmelerin yapması gereken tek şey sanayi sitesinin arsasını temin etmek. İşte bu noktada belediyelere ve valiliklere görev düşmektedir. İmalatçı esnaflarımıza uygun maliyetle arsa teminini sağlamak. Bu nokta hazine arazileri önem kazanmaktadır. Belediye ve valilikler ortak çalışmayla imalatçı yerli esnafların bir araya gelmek suretiyle oluşturdukları sanayi sitesi yapı kooperatiflerine sanayi sitesinin yapılabileceği alanlar yaratmak.
Bu tür sanayi sitesine son örnek Mobilyacılar Sanayi Sitesidir. Mobilyacılar ve Marangozlar Odası Başkanı Sefai Duran ve arkadaşlarının kurduğu ve bugün şahsımın da yer aldığı Cemalettin Yıldız başkanlığındaki Kooperatif Yönetim Kurulu tarafından sürdürülen Mobilyacılar Sanayi Sitesi Kabadüz İlçe sınırlarında yer alan Esenyurt Mahallesinde bulunan melet ırmağı kenarında hazine arazisinin satın alınmasıyla şekillenmiş, imar düzenlemeleri tamamlanmış ve arazisin el verdiği ölçüde 67 işyerinden oluşan sanayi sitesidir.
BELEDİYELERİN ÖNÇELİKLİ
HEDEFİ DEVLET KREDİ DESTEKLİ KÜÇÜK SANAYİ SİTELERİNİN ARSA İHTİYACINA YÖNELİK ÇALIŞMALAR OLMALIDIR.
Küçük sanayi siteleri bir ilin imalat sanayisinin gelişmesine yönelik atılan ilk tohumlardır. Üretim kabiliyeti olan yerel işletmeler bu tür sanayi sitelerinde mesleki becerilerini muhafaza ederek artırmakta, zaman içinde üretim kapasitelerini artırmak suretiyle küçük alanlardan daha büyük alanlara geçme ihtiyacı duymakta bu gelişim süreci ilin üretim kapasitesinin ve istihdamının artmasında bir basamak oluşturmaktadır.
İlçe belediyeleri Marangoz ve Demirciler Odasıyla irtibata geçmek suretiyle bu meslek odaları tarafından öncelikle sanayi sitesi yapı kooperatifinin kurulması sağlanmalıdır. Sanayi Sitesi yapılacak rezerv alanlar araştırılmak suretiyle bu alanlara yönelik sanayi sitesine yönelik imar düzenlemeleri yapılmalıdır.
Bu alanlara yönelik Ulubey ilçesi Akpınar Mahallesi sınırları arsında yer alan, polis ve jandarma teşkilatının atış alanlarıyla taş ocağını barındıran ve mülkiyeti Orman İdaresinde bulunan alan önümüzde duran bir örnektir. Orman Kanunu EK-16’ıncı maddesi Orman vasfının yitirmiş bu tür alanların hazine adına tesciline olanak sağlamaktadır.
(6831 Sayılı Orman Kanunu Madde Ek-16 : Orman ve Su İşleri Bakanlığınca, bilim ve fen bakımından orman olarak muhafazasında hiçbir yarar görülmeyen ve tarım alanına dönüştürülmesi de mümkün olmayan yerler ile bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihte üzerinde yerleşim yeri bulunan ya da yerleşim yeri oluşturulması uygun olan taşlık, kayalık, verimsiz ve fiilen orman vasfı taşımayan alanlardan, sınırları Cumhurbaşkanınca belirlenen alanlar, Cumhurbaşkanınca belirlenecek usul ve esaslara göre Orman Genel Müdürlüğünce orman sınırları dışına çıkartılarak tapuda Hazine adına tescil edilir.)
Orman Kanunu Madde Ek-16 kapsamında ülkemizin çeşitli illerinde uygulama örnekleri mevcuttur. Önceki yıllarda Ordu Valiliği ve Ulubey Belediye Başkanlığı tarafından ortaklaşa yürütülen çalışmayla Polis ve Jandarma Teşkilatının atış alanlarının Kurşuncalı Ormanı bölgesine taşınmak ve taş ocağı çalışma alanın , tesisin işleyişine zarar vermeden sınırlandırılmasıyla 150 bin metrekarelik bir alanın devlet destekli küçük sanayi sitesi alanına dönüştürülmesine yönelik çalışma devam etmelidir. Bu çalışma esnasında bireysel menfaatlerin toplumun genel menfaatlerinin önüne geçmesine müsaade edilmemelidir.
