Özel Ordu Sevgi Hastanesi Nöroloji Uzmanı Dr. Nuri Yüzgül, halk arasında bunama olarak bilinen demans hastalığı hakkında bilgi verdi. Demansın ilerleyici ve ölümcül bir hastalık olduğunu belirten Yüzgül, ?hafızada bozukluk, günlük yaşam aktivitelerinde ilerleyici gerileme, çeşitli psikiyatrik semptomlar ve davranış bozukluklarıyla karakterizedir. Alzheimer hastalığı demansın en sık nedenidir? dedi. Demansın yaşlılarda sık görülen bir sorun olduğunu belirten Yüzgül, ?demans yaşlılarda sık görülen bir sorundur. Hastalık başlangıçta sinsi bir unutkanlıkla başlayabileceğinden yaşlılıkta izlenen unutkanlık normal olarak görülmemelidir. Günü-müzde mevcut olan ilaçlar ile erken yakalanan va-kalarda son noktaya gidiş süresi uzatılmakta, hastanın öz bakım süresi uzatılıp bakıcı yükü azaltılmaktadır. Unutkanlığın altından öncelikle sıklıkla modern yaşam tarzının getirdiği ruhsal sıkıntılar ve hastalıklar (depresyon, anksiyete, uyum bozukluğu gibi) aranmalıdır. Bazı vitamin eksiklikleri (B12 ve folat) ve guatr bezi bozuklukları da unutkanlığa neden olabilir ve araştırılması gereklidir. Demans hastaları genel olarak erken, orta ve ileri olmak üzere üç evreye ayrılır. Hastalar zaman içerisinde erken evreden ileri evreye ilerlerler. Evreler arası geçiş süreleri hastadan hastaya farklılık göstermekle birlikte ortalama 2-5 yıldır. Alzheimer hasta-lığında başlangıçta hafif bir unutkanlık vardır. Ör-neğin hasta randevularını, yemeğin altını, bakkal-dan alacaklarını unutmaya, namazda rekâtları karıştırma, duaları unutma başlamıştır. Alışveriş listesi, yapılacak işler listesi gibi listeler yapılmaya başlanır. Zamanla unutkanlık giderek artar ve hasta yeni olayları hiç kaydedemeye başlar. Örneğin beş dakika önce sorduğu soruyu tekrar tekrar sorabilir. Torunlarının isimlerini unutabilir. Koyduğu eşyaların yerini hatırlamaz? dedi. Yüzgül´ün açıklamaları şöyle: ?demans evrelerinde gözlenen genel özellikler unutkanlık, kelime bulmada zorluk, kişilik değişikliği, hesaplamada zorluklar, eşyaları kaybetme, yerini karıştırma, soru veya cümlelerin tekrarı, kişi yer ve zaman kavramının karıştırılması, orta evrede bellek kaybında artış, uygunsuz kelime kullanma, basit bakım yetenekleri kaybolur, kişilik değişikliği, gece-gündüz ayırımının kaybı, uzak akraba, arkadaş ha-tırlayamama, iletişim zorluğu, aşırı sinirlilik, amaç-sız gezinme, hayal görme, ileri evre beslenmede yetersizlik, idrar ve dışkı kaçırma, hareket yete-neğinde kayıp, yatağa bağımlılık, son dönemde tüm hareket, konuşma ve yeme fonksiyonlarının kaybı. Demanslı hastalarda unutkanlık dışında davranış bozuklukları da görülebilir. Hastalar daha önceden olmayan bir şekilde içlerine kapanabilir, isteksiz, şevksiz görülebilirler. Uykusuzluk veya tam tersi uykuya düşkünlük başlayabilir. Hastalar uğraş ve hobilerini terk edebilir. Hasta televizyon seyretmek, kitap gazete okumak, komşuya gitmek gibi daha önce yapılan faaliyetlere ilgisiz kalabilir. Hasta yakınları artık onu tanıyamadıklarından şika-yet ederler (Benim annem böyle değildi, babam böyle yapmazdı gibi). Eskiden çok güzel yemek yapan kişi, lezzetsiz yemekler yapabilir. Karmaşık alet kullanımı zorlaşır. Para hesabında güçlük olabilir. Bankamatikten para çekmek, fatura yatırmak hastalar için zor veya yapılamaz işler haline gelebilir.Bunlar ile beraber bir takım psikiyatrik bulgular da olabilir. Hastalar olmayan şeylerden bahsedebilir, onları gördüğünü, işittiğini söyleyebilir. Akrabaları dahil herkesten şüphelenmeye başlar. Yakınlarını hırsızlıkla, kendini aldatmakla suçlayabilir. Demans hastasinda sağliği koruma önlemleri: Düzenli egzersiz, diğer medikal hastalıkların takibi, yıllık influenza aşısı, 5 yılda bir pnö-mokok aşısı, ağız ve diş hijyeni, gözlük gereksinimi, işitme problemleriyle başa çıkma. İleri evrede beslenme desteği, su ihtiyacının karşılanması, deri bakımı, demans kişinin değil, ailenin hastalığıdır. Demanslı hastaların yakınlarına da büyük görev düşmektedir. Bakım verenlere düşen görevler: Hastanın bakımı, ilaçlarının verilmesi, destek tedavilerinin uygulanması, hastanın genel sağlığı ve hayat kalitesinin sağlanması, ev içinde güvenliliği sağlamak